段玉裁《说文解字注》
戩
滅也。(滅者、盡也。盡之義兼美惡。故滅之義亦兼美惡。凡盡皆得云滅。亦皆得云戩也。天保曰。俾爾戩穀。朱子曰。戩、盡也。穀、善也。此注甚合古義。爾雅。履、戩、祓、福也。此謂樛木之福履、天保之戩穀、卷阿之祓祿皆得訓福。履本不訓福。與福連文、則可訓福矣。戩祓本不訓福。與穀祿連文、則亦可訓福矣。皆於㒳字摘一字以釋㒳字之義。毛公仍之曰戩、福也。而履祿也、茀小也、則不相襲矣。古人之文、貴善讀之。所謂不以文害辭、不以辭害志。許於戩不襲爾雅、毛傳。斯善讀爾雅、毛傳者也。今之能善讀者葢尟矣。)从戈。晉聲。(即淺切。古音在
十二部
。讀如藎。)詩曰。實始戩商。(魯頌閟宮文。今詩作翦。按此引詩說叚借也。毛傳曰。翦、齊也。許刀部曰。𠝣、齊𣃔也。𠝣之字多叚翦為之。翦即𠝣。戩者、𠝣之叚借。毛云𠝣齊也者、謂周至於大王。規模氣象始大。可與商國並立。故曰齊。緜詩古公以下七章是也。非翦伐之謂。若不通毛傳、許書之例。竟謂大王滅商。豈不事辭俱窒礙乎。毛意謂戩即𠝣。許說其本義以明轉注。復引詩字以明叚借。㒳公之例皆尋繹全書而可得。不則以文害辭、謂大王有翦商之志矣。夫詩明言翦商而見大王之德盛。後儒言有翦商之志、而大王之心遂不可問。嗚呼。是非不知訓詁之禍也哉。)
重文:
口令:
提交