段玉裁《说文解字注》
氏
巴蜀名山岸脅之𠂤旁箸欲落𡐦者曰氏。(十六字為一句。此謂巴蜀方語也。𠂤大徐無。小徐作堆。俗字耳。今正。𠂤、小𨸏也。箸直略切。小𨸏之旁箸於山岸脅、而狀欲落墮者曰氏。其字亦作坁。亦作𨸝。𨸏部曰。秦謂陵阪曰𨸝。𨸝與氏音義皆同。楊雄解嘲曰。響若坁隤。應劭曰。天水有大坂。名曰隴坁。其山堆傍箸崩落作聲聞數百里。故曰坁隤。韋昭曰。坁音若是理之是。以上見文選注。今本漢書作𨸝隤。師古曰。𨸝音氏。巴蜀名山旁堆欲墮落曰氏。應劭以為天水隴氐。失之矣。氐音丁禮反。玉裁按顏說殊非古。隴𨸝亦作隴坁。與巴蜀之氏形小異、而音義皆同。𨸝坁字同氏聲。或从氐聲而丁禮切者、字之誤也。劉逵注吳都賦坁頹曰。天水之大阪。名曰隴坁。因為隴坁之曲說。與應仲遠同。坁、韋音是。𨸝、顏音氏。皆不誤。攷氏亦作是。見夏書。禹貢曰。西頃因桓是來。鄭注云。桓是、隴阪名。其道般桓旋曲而上。故曰桓是。今其下民謂阪為是。[句絕]謂曲為桓也。[各本誤今校訂如此]據此則桓是即隴𨸝。亦可作隴氏。昭昭然矣。古經傳氏與是多通用。大戴禮。昆吾者衞氏也。以下六氏字皆是之叚借。而漢書、漢碑叚氏為是不可枚數。故知姓氏之字本當作是。叚借氏字為之。人第習而不察耳。姓者統於上者也。氏者別於下者也。是者分別之䛐也。其字本作是。漢碑尚有云姓某是者。今乃專為姓氏字。而氏之本義惟許言之。淺人以為新奇之說矣。)氏𡹔聲聞數百里。象形。(謂𠀉象傍於山脅也。氏之附於姓者類此。)乁聲。(乁讀若移。氏篇、韵皆承紙切。
十六部
。大徐承旨切。非也。)凡氏之屬皆从氏。楊雄賦。響若氏隤。
重文:
口令:
提交