段玉裁《说文解字注》
西
鳥在巢上也。象形。(下象巢。上象鳥。會意。上下皆非字也。故不曰會意而曰象形。鳥在巢上者、此篆之本義。今音先稽切。古音讀如詵、讀如𠎣。如西施亦作先施。漢書曰。西、遷也。古音在
十二
、
十三部
。)日在㢴方而鳥㢴。(上西、即下文東西之西也。下西、西之本義也。)故因㠯為東㢴之㢴。(此說六書叚借之例。叚借者、本無其字。依聲託事。古本無東西之西。寄託於鳥在巢上之西字為之。凡許言以為者類此。韋本訓相背、而以為皮韋。烏本訓孝烏、而以為烏呼。來本訓瑞麥、而以為行來。朋本古文鳳、而以為朋攩。子本訓十一月昜气動萬物滋、而以為人偁。後人習焉不察。用其借義而廢其本義。乃不知西之本訓鳥在巢。韋之本訓相背。朋之本訓為鳳。逐末忘本。大都類是。微許君言之。烏能知之。)凡㢴之屬皆从㢴。
重文:
口令:
提交